Bijna 400 activiteiten rolden er uit een quickscan naar de circulaire activiteiten van de waterschappen. Een enorme hoeveelheid aan activiteiten die in grafiekjes werden gezet, waardoor duidelijk werd dat sommige waterschappen goed lieten zien wat ze precies doen in de transitie naar de circulaire economie. Andere waterschappen doen dat minder, niet omdat ze niet aan de transitie naar een circulaire economie doen, maar omdat deze kleiner zijn en ze daardoor minder tijd en aandacht aan communicatie kunnen besteden.

We staan voor een aantal grote uitdagingen omtrent duurzaamheid. Onze energievoorziening is daar een van. Fossiele brandstoffen raken op en dat betekent dat we onze energie op een andere manier moeten opwekken, bijvoorbeeld door middel van zonne- en windenergie. Andere voorbeelden zijn ons gebruik van plastic, de manier waarop we onszelf vervoeren en onze voedselconsumptie. Duurzaamheid betekent andere keuzes maken en dat zit niet in het systeem van velen. 

Slimme technologieën dragen niet alleen bij aan fysieke intelligentie van het huis, maar ook aan sociale intelligentie. Toepassingen als het reguleren van de temperatuur, die stopt bijvoorbeeld bij 22 graden met verkoelen en verwarmen, zijn niet genoeg. In de toekomst is het ook mogelijk dat het huis aanvoelt dat oudere bewoners het in de winter warmer willen hebben, maar ook aanvoelt dat iemand dementeert. Masi Mohammadi, hoogleraar Smart Architectural Technologies aan de TUe en lector Architecture in Health aan de HAN, licht toe.

Door COVID-19 zijn de technologische ontwikkelingen in een versnelling geraakt. Niet alleen voor de mensen thuis, waar duidelijk is geworden dat op kantoor werken in de meeste gevallen niet meer nodig is, maar ook in de stad. Zo kan het gebruik van camera’s als sensoren niet alleen bijdragen aan de veiligheid van de stad, maar ook aan het tellen van het aantal mensen dat op een bepaalde plek in de stad aanwezig is en de onderlinge afstanden in onze 1,5 metermaatschappij. Met de huidige coronamaatregelen en de grotere vraag naar crowd management een belangrijke ontwikkeling.  

De waterschappen ervaren de gevolgen van het veranderende klimaat in hun dagelijkse werk: van extreme hoosbuien – waarbij in één uur evenveel regen valt als normaal gesproken in een hele maand – tot drie opeenvolgende jaren van extreme droogte. Waterbeheer anno 2020 is balanceren tussen te veel en te weinig water. Met het hoog houden van de peilen, het dicht zetten van stuwen en het opvangen van water in natuurgebieden proberen we water langer vast te houden. Tegelijkertijd blijft de nood hoog om een teveel aan water af te kunnen voeren als het moet, om overstromingen tegen te gaan. 

Na water zijn zand en grind de belangrijkste commodities ter wereld. Ook in Nederland. Zand en grind worden gewonnen door middel van mijnbouw. De manier waarop we dit in Nederland vormgeven, heeft gunstige gevolgen voor de wateropslag in ons land.

Wij Nederlanders staan bekend om onze strijd tegen het water. Lange tijd was dit vooral gefocust op het bedwingen van het water zodat we geen natte voeten zouden krijgen, maar tegenwoordig moeten we door de klimaatverandering ook rekening houden met lange periodes van droogte en moeten we ons water dus juist vast gaan houden.

Nog altijd hebben 2,2 miljard mensen ter wereld geen toegang tot schoon drinkwater. Dit aantal kan terug worden gebracht door middel van waterzuiveringsinstallaties en een slim financieringsmodel, aldus Sander Pielkenrood, CEO van Dutch Clean Tech.   

Het duurzaamheidsvraagstuk speelt in alle sectoren van de maatschappij een grote rol. Zo ook in de drinkwatersector. Duurzaamheid staat bij de drinkwaterbedrijven hoog op de agenda. 

Regenwater wordt wellicht bestempeld als schoon, maar eenmaal gevallen op een oppervlak neemt het allerlei vervuilingen mee. Deze verontreinigingen stromen met het water onze ondergrondse infiltratievoorzieningen in. Het gevolg hiervan is dat het systeem langzaamaan dichtslibt.

Duurzame energie uit afvalwater

Op 23 juli 2020 tekenden Papierfabriek Doetinchem, Waterstromen en Waterschap Rijn en IJssel een overeenkomst om restwater van de papierfabriek duurzaam te behandelen en hiermee biogas op te wekken. Dit zal een besparing van 2300 ton CO2 per jaar opgaan leveren.

Op dit moment wordt het restwater van de papierfabriek samen met het andere afvalwater uit de gemeente Doetinchem in de rioolwaterzuivering in Etten gezuiverd, zo vermeldt Waterschap Rijn en IJssel. Door het restwater van de papierfabriek met een nieuwe leiding apart naar de rioolwaterzuivering te transporteren wordt het mogelijk om dit voor te zuiveren en zo biogas op te wekken. Dit biogas kan door de papierfabriek weer opnieuw gebruikt worden.

Het restwater van Papierfabriek Doetinchem bevat veel organische stof en is met 35 graden vrij warm, vermeldt H2Owaternetwerk.nl. Er kan zo’n 750 duizend kubieke meter biogas worden opgewekt uit het restwater, dat vervolgens via de biogasleiding teruggaat naar de papierfabriek. Hier wordt het gebruikt in de stoomketels. De warmte uit het water wordt hergebruikt om de slibgisting van de rioolwaterzuiveringsinstallatie te verwarmen. Het gehele proces is aanzienlijk efficiënter dan het huidige. Momenteel kost het nog elektriciteit om organische stof uit het water te verwijderen, maar nu is dit juist andersom. Er kan dus een enorme hoeveelheid CO2 bespaard worden.

Het is met de Nederlandse drinkwaterkwaliteit goed gesteld. Er vinden veel zuiveringen en controles plaats die de kwaliteit goed monitoren en waarborgen. Ongeveer zestig procent van ons water komt uit het grondwater, de rest uit de oppervlakte. Van buitenaf zijn er vele invloeden die de kwaliteit van ons water kunnen beïnvloeden. Zeker met het oog op de toekomst is er daarom meer aandacht voor de kwaliteit van ons drinkwater van ons grondwater ten behoeve van consumptie nodig. 

De afgelopen tijd hebben we regelmatig gehoord over lood en andere vervuilingen in ons drinkwater. Wat zegt dat over de veiligheid?

Slimmer omgaan met water moet de basis zijn in ontwerpen van Smart City-projecten.

Een smart city, ofwel een future city, is een stad waarbij technologie helpt om de leefkwaliteit te verbeteren. Bijvoorbeeld door het gebruik van apps om meer sociale cohesie te creëren of mensen meer te laten bewegen. Ook het automatisch inparkeren van een auto in een wijk draagt bij aan een verbetering van de leefkwaliteit. Hiervoor heb je niet alleen de juiste technologie en data nodig om deze toepassingen te kunnen gebruiken, maar ook de wil van de mens.

De transitie van het rijden op fossiele brandstoffen naar elektrisch is in volle gang. Ook al wordt de stroom die elektrische auto’s en bussen gebruiken nu nog deels grijs opgewekt, je hebt geen uitstoot meer. Het is een hele mooie en belangrijke ontwikkeling, de elektrische vervoersmiddelen, maar tegelijkertijd rijzen er vragen op. Wordt er voorzien in de oplaadstructuur? En hoeveel auto’s wil je überhaupt nog in de stad? Door de coronacrisis is duidelijk geworden dat een rustige stad vele voordelen biedt.